Systèmes d'équations et équations de droites

Devoir surveillé no3
| Dimanche 09 Novembre 2025

La calculatrice est autorisée. Sujet no = paramA +'.' + paramB .

Un air de déjà-vu (4 points)

Automatisme no1

Questions !
Dans un repère orthonormé \( (O, \vec{i}, \vec{j}) \), on considère les points $("#js-2").innerHTML = '\\(' + 'A(' + xA + '; ' + yA + ')\\)'; et $("#js-3").innerHTML = '\\(' + 'B(' + xB + '; ' + yB + ')\\)';.
Quelles sont les coordonnées du vecteur \( \overrightarrow{AB} \) ?

La réponse doit être soigneusement justifiée.

Automatisme no2

Question !
Dans un repère \( (O, \vec{i}, \vec{j}) \), on considère les points $("#js-9").innerHTML = '\\(' + 'A(' + xA + '; ' + yA + ')\\)'; et $("#js-10").innerHTML = '\\(' + 'B(' + xB + '; ' + yB + ')\\)';.
Quelle est l'équation réduite de la droite \( (AB) \) ?

La réponse doit être soigneusement justifiée.

Exercice (8 points)

Dans un repère orthonormé \( (O, \vec{i}, \vec{j}) \), on considère les points $("#js-29").innerHTML = '\\(' + 'A(' + xA + '; ' + yA + ')\\)';, $("#js-30").innerHTML = '\\(' + 'B(' + xB + '; ' + yB + ')\\)'; et $("#js-31").innerHTML = '\\(' + 'C(' + xC + '; ' + yC + ')\\)';

1. Déterminer l'équation de la droite \( (AB) \).

2. Déterminer l'équation de la droite \( (d_1) \), parallèle à \( (AB) \) passant par \( C \).

3. Déterminer l'équation de la droite \( (d_2) \), perpendiculaire à \( (AB) \) passant par \( B \).

4. Déterminer les coordonnées du point \( Z \), intersection de \( (d_1) \) et \( (d_2) \).

 

Problème (8 points)

Considérons un rectangle \( MNPQ \) tel que $("#js-51").innerHTML = '\\(' + 'MN = ' + (2*paramA) + '\\)'; et $("#js-52").innerHTML = '\\(' + 'MQ = ' + (2*paramB) + '\\)';. Notons :
  1. \( A \), le milieu de \( [MN] \).
  2. \( B \), le milieu de \( [MQ] \).
  3. \( Z \) l'intersection de \( (BN) \) et \( (QA) \).

Montrer que \( M \), \( Z \) et \( P \) sont alignés.

Aide

Question n°1

$("#js-4").innerHTML = '\\(' + '\\overrightarrow{AB} \\begin{pmatrix}' + xu + '\\\\' + yu + '\\end{pmatrix}\\)';

$("#js-7").innerHTML = '\\(' + '\\overrightarrow{AB} \\begin{pmatrix}' + rand(2, 5) + '\\\\' + rand(6, 9) + '\\end{pmatrix}\\)';

$("#js-5").innerHTML = '\\(' + '\\overrightarrow{AB} \\begin{pmatrix}' + rand(6, 9) + '\\\\' + rand(6, 9) + '\\end{pmatrix}\\)';

$("#js-6").innerHTML = '\\(' + '\\overrightarrow{AB} \\begin{pmatrix}' + rand(2, 5) + '\\\\' + rand(2, 5) + '\\end{pmatrix}\\)';

Question n°2

$("#js-12").innerHTML = '\\(' + '(AB) : y = ' + rand(2, 5) + 'x + ' + rand(2, 5) + '\\)';

$("#js-14").innerHTML = '\\(' + '(AB) : y = ' + (a+op) + 'x + ' + (b+op) + '\\)';

$("#js-11").innerHTML = '\\(' + '(AB) : y = ' + a + 'x + ' + b + '\\)';

$("#js-13").innerHTML = '\\(' + '(AB) : y = ' + rand(6, 9) + 'x + ' + rand(6, 9) + '\\)';

Solution

Un air de déjà-vu (4 points)

Automatisme no1

Les coordonnées du vecteur \( \overrightarrow{AB} \) sont :

$("#js-8").innerHTML = '\\(' + '\\overrightarrow{AB} \\begin{pmatrix}x_B - x_A\\\\y_B-y_A\\end{pmatrix} = \\begin{pmatrix}' + xB + ' - ' + xA + '\\\\' + yB + ' - ' + yA + '\\end{pmatrix} = \\begin{pmatrix}' + xu + '\\\\' + yu + '\\end{pmatrix}\\)';

Automatisme no2

Nous cherchons le coefficient directeur, noté \( a \), de la droite \( (AB) \) :

$("#js-15").innerHTML = '\\(' + 'a = \\dfrac{y_B - y_A}{x_B - x_A} = \\dfrac{' + yB + ' - ' + yA + '}{' + xB + ' - ' + xA + '} = ' + a + '\\)';

Puis nous cherchons son ordonnée à l'origine, noté \( b \), en utilisant soit le point \( A \), soit le point \( B \) :

\( y_A \)\( = a \times x_A + b \)
$("#js-16").innerHTML = '\\(' + yA + '\\)'; $("#js-17").innerHTML = '\\(' + '=' + a + '\\times '+ xA + ' + b\\)';
$("#js-18").innerHTML = '\\(' + yA + '\\)'; $("#js-19").innerHTML = '\\(' + '=' + (a * xA) + ' + b\\)';
\( b \) $("#js-20").innerHTML = '\\(' + '=' + yA + ' - ' + (a * xA) + '\\)';
\( b \) $("#js-21").innerHTML = '\\(' + '=' + b + '\\)';

ou

\( y_B \)\( = a \times x_B + b \)
$("#js-22").innerHTML = '\\(' + yB + '\\)'; $("#js-23").innerHTML = '\\(' + '=' + a + '\\times '+ xB + ' + b\\)';
$("#js-24").innerHTML = '\\(' + yB + '\\)'; $("#js-25").innerHTML = '\\(' + '=' + (a * xB) + ' + b\\)';
\( b \) $("#js-26").innerHTML = '\\(' + '=' + yB + ' - ' + (a * xB) + '\\)';
\( b \) $("#js-27").innerHTML = '\\(' + '=' + b + '\\)';

Conclusion !
L'équation réduite de la droite est $("#js-28").innerHTML = '\\(' + '(AB) : y = ' + a + 'x + ' + b + '\\)';.

Exercice (8 points)

1. Déterminer l'équation de la droite \( (AB) \).

$("#js-32").innerHTML = '\\(' + 'a = \\dfrac{y_B - y_A}{x_B - x_A} = \\dfrac{' + yB + ' - ' + yA + '}{' + xB + ' - ' + xA + '} = \\dfrac{2}{' + paramB + '}\\)';

$("#js-33").innerHTML = '\\(' + 'b = y_A - a\\times x_A = ' + yA + ' - \\dfrac{2}{' + paramB + '}\\times ' + xA + ' = \\dfrac{' + (paramB*yA - 2*xA) +'}{' + paramB + '}\\)';

Ainsi $("#js-34").innerHTML = '\\(' + 'y = \\dfrac{2}{' + paramB + '} x + \\dfrac{' + (paramB*yA - 2*xA) +'}{' + paramB + '}\\)';

2. Déterminer l'équation de la droite \( (d_1) \), parallèle à \( (AB) \) passant par \( C \).

$("#js-35").innerHTML = '\\(' + 'a = \\dfrac{2}{' + paramB + '}\\)'; car deux droites parallèles ont le même coefficient directeur.

$("#js-36").innerHTML = '\\(' + 'b = y_C - a\\times x_C = ' + yC + ' - \\dfrac{2}{' + paramB + '}\\times ' + xC + ' = \\dfrac{' + (paramB*yC - 2*xC) +'}{' + paramB + '}\\)';

Ainsi $("#js-37").innerHTML = '\\(' + 'y = \\dfrac{2}{' + paramB + '} x + \\dfrac{' + (paramB*yC - 2*xC) +'}{' + paramB + '}\\)';

3. Déterminer l'équation de la droite \( (d_2) \), perpendiculaire à \( (AB) \) passant par \( B \).

Deux droites sont perpendiculaires si le produit de leurs coefficient directeur est \( -1 \). Or,

$("#js-38").innerHTML = '\\(' + '\\dfrac{2}{' + paramB + '}\\times a = -1\\)';

$("#js-39").innerHTML = '\\(' + 'a = \\dfrac{-' + paramB + '}{2}\\)';

$("#js-40").innerHTML = '\\(' + 'b = y_B - a\\times x_B = ' + yB + ' - \\dfrac{-' + paramB + '}{2}\\times ' + xB + ' = \\dfrac{' + (2*yB + paramB *xB) +'}{2}\\)';

Ainsi $("#js-41").innerHTML = '\\(' + 'y = -\\dfrac{' + paramB + '}{2} x + \\dfrac{' + (2*yB + paramB *xB) +'}{2}\\)';

4. Déterminer les coordonnées du point \( Z \), intersection de \( (d_1) \) et \( (d_2) \).

Nous devons résoudre le système :

$("#js-42").innerHTML = '\\(' + '\\left\\{' + ' \\begin{array}{rcl}' + ' y & = & \\dfrac{2}{' + paramB + '} x + \\dfrac{' + (paramB*yC - 2*xC) +'}{' + paramB + '} \\\\' + ' y & = & -\\dfrac{' + paramB + '}{2} x + \\dfrac{' + (2*yB + paramB *xB) +'}{2}' + ' \\end{array}' + '\\right.' + '\\)';

$("#js-43").innerHTML = '\\(' + '\\dfrac{2}{' + paramB + '} x + \\dfrac{' + (paramB*yC - 2*xC) +'}{' + paramB + '} = -\\dfrac{' + paramB + '}{2} x + \\dfrac{' + (2*yB + paramB *xB) +'}{2}\\)';

$("#js-44").innerHTML = '\\(' + '\\dfrac{2}{' + paramB + '} x +\\dfrac{' + paramB + '}{2} x = \\dfrac{' + (2*yB + paramB *xB) +'}{2} - \\dfrac{' + (paramB*yC - 2*xC) +'}{' + paramB + '}\\)';

$("#js-45").innerHTML = '\\(' + '\\dfrac{4 + ' + paramB*paramB + '}{' + 2*paramB +'} x = \\dfrac{' + paramB*(2*yB + paramB *xB) +' - ' + 2*(paramB*yC - 2*xC) +'}{' + 2*paramB + '}\\)';

$("#js-46").innerHTML = '\\(' + '\\dfrac{' + (4 + paramB*paramB) + '}{' + 2*paramB +'} x = \\dfrac{' + (paramB*(2*yB + paramB *xB) - 2*(paramB*yC - 2*xC)) +'}{' + 2*paramB + '}\\)';

$("#js-47").innerHTML = '\\(' + 'x = \\dfrac{' + (paramB*(2*yB + paramB *xB) - 2*(paramB*yC - 2*xC)) +'}{' + 2*paramB + '}\\times\\dfrac{' + 2*paramB +'}{' + (4 + paramB*paramB) + '} = \\dfrac{' + (paramB*(2*yB + paramB *xB) - 2*(paramB*yC - 2*xC)) +'}{' + (4 + paramB*paramB) + '} = ' + (paramA + paramB - 2) + '\\)';

$("#js-48").innerHTML = '\\(' + '\\left\\{' + ' \\begin{array}{rcl}' + ' y & = & \\dfrac{2}{' + paramB + '}\\times ' + (paramA + paramB - 2) + ' + \\dfrac{' + (paramB*yC - 2*xC) +'}{' + paramB + '} \\\\' + ' y & = & -\\dfrac{' + paramB + '}{2}\\times ' + (paramA + paramB - 2) + ' + \\dfrac{' + (2*yB + paramB *xB) +'}{2}' + ' \\end{array}' + '\\right.' + '\\)';

$("#js-49").innerHTML = '\\(' + '\\left\\{' + ' \\begin{array}{rcl}' + ' y & = & \\dfrac{' + (2*(paramA + paramB - 2) + (paramB*yC - 2*xC)) +'}{' + paramB + '} = ' + (paramB + 3) + '\\\\' + ' y & = & \\dfrac{' + (0-paramB*(paramA + paramB - 2) + 2*yB + paramB *xB) +'}{2}' + ' = ' + (paramB + 3) + '\\end{array}' + '\\right.' + '\\)';

Conclusion : les coordonnées de \( Z \) sont $("#js-50").innerHTML = '\\(' + '(' + (paramA + paramB - 2) + ';' + (paramB + 3) + ')\\)';

Problème (8 points)

Plaçons nous dans le repère \( (M; I; J) \)\( I\in[MN] \), \( J\in[MQ] \) et \( MI = MJ = 1 \).

Etape 1 - coordonnées des points.

Les coordonnées des points sont $("#js-53").innerHTML = '\\(' + 'M(0; 0)\\)';, $("#js-54").innerHTML = '\\(' + 'N(' + 2*paramA + '; 0)\\)';, $("#js-55").innerHTML = '\\(' + 'A(' + paramA + '; 0)\\)';, $("#js-56").innerHTML = '\\(' + 'P(' + 2*paramA + ';' + 2*paramB + ')\\)';, $("#js-57").innerHTML = '\\(' + 'Q(0;' + 2*paramB + ')\\)'; et $("#js-58").innerHTML = '\\(' + 'B(0;' + paramB + ')\\)';.

Etape 2 - équations de droites

Equation de la droite \( (MP) \) :

$("#js-59").innerHTML = '\\(' + 'a = \\dfrac{' + 2*paramB + '- 0}{' + 2*paramA + ' - 0} = \\dfrac{' + paramB + '}{' + paramA + '}\\)';

\( b=0 \) car la droite passe par \( M \).

Donc $("#js-60").innerHTML = '\\(' + 'y = \\dfrac{' + paramB + '}{' + paramA + '} x\\)';.

Equation de la droite \( (BN) \) :

$("#js-61").innerHTML = '\\(' + 'a = \\dfrac{' + paramB + '- 0}{0 - ' + 2*paramA + '} = - \\dfrac{' + paramB + '}{' + 2*paramA + '}\\)';

$("#js-62").innerHTML = '\\(' + 'b = ' + paramB + '\\)'; - la droite passe par \( B \).

Donc $("#js-63").innerHTML = '\\(' + 'y = - \\dfrac{' + paramB + '}{' + 2*paramA + '} x + ' + paramB + '\\)';.

Equation de la droite \( (QA) \) :

$("#js-64").innerHTML = '\\(' + 'a = \\dfrac{' + 2*paramB + '- 0}{0 - ' + paramA + '} = - \\dfrac{' + 2*paramB + '}{' + paramA + '}\\)';

$("#js-65").innerHTML = '\\(' + 'b = ' + 2*paramB + '\\)'; - la droite passe par \( Q \).

Donc $("#js-66").innerHTML = '\\(' + 'y = - \\dfrac{' + 2*paramB + '}{' + paramA + '} x + ' + 2*paramB + '\\)';.

Etape 3 - coordonnées de \( Z \) :

$("#js-67").innerHTML = '\\(' + '\\left\\{' + ' \\begin{array}{rcl}' + ' y & = & - \\dfrac{' + paramB + '}{' + 2*paramA + '} x + ' + paramB + ' \\\\' + ' y & = & - \\dfrac{' + 2*paramB + '}{' + paramA + '} x + ' + 2*paramB + ' \\end{array}' + '\\right.' + '\\)';

Donc :

$("#js-68").innerHTML = '\\(' + '- \\dfrac{' + paramB + '}{' + 2*paramA + '} x + ' + paramB + ' = - \\dfrac{' + 2*paramB + '}{' + paramA + '} x + ' + 2*paramB + '\\)';

$("#js-69").innerHTML = '\\(' + '- \\dfrac{' + paramB + '}{' + 2*paramA + '} x + \\dfrac{' + 2*paramB + '}{' + paramA + '} x = ' + 2*paramB + ' - ' + paramB + '\\)';

$("#js-70").innerHTML = '\\(' + '\\dfrac{-' + paramB + ' + ' + 4*paramB + '}{' + 2*paramA + '} x = ' + paramB + '\\)';

$("#js-71").innerHTML = '\\(' + '\\dfrac{' + 3*paramB + '}{' + 2*paramA + '} x = ' + paramB + '\\)';

$("#js-72").innerHTML = '\\(' + '\\dfrac{' + 3*paramB + '}{' + 2*paramA + '} x = ' + paramB + '\\)';

$("#js-73").innerHTML = '\\(' + 'x = \\dfrac{' + 2*paramA + '}{' + 3*paramB + '}\\times ' + paramB + ' = \\dfrac{' + (2*paramA) + '}{3}\\)';

Ainsi :

$("#js-74").innerHTML = '\\(' + 'y = - \\dfrac{' + paramB + '}{' + 2*paramA + '}\\times \\dfrac{' + 2*paramA + '}{3} + ' + paramB + ' = - \\dfrac{' + paramB + '}{3} + ' + paramB + ' = \\dfrac{' + 2*paramB + '}{3}\\)';

Finalement \( Z \) a pour coordonnées $("#js-75").innerHTML = '\\(' + 'Z\\Big(\\dfrac{' + (2*paramA) + '}{3}; \\dfrac{' + 2*paramB + '}{3}\\Big)\\)';.

Etape 4 - vérifions que \( Z\in(MP) \) :

$("#js-76").innerHTML = '\\(' + '\\dfrac{' + paramB + '}{' + paramA + '}x_Z = \\dfrac{' + paramB + '}{' + paramA + '} \\times \\dfrac{' + (2*paramA) + '}{3} = \\dfrac{' + (2*paramB) + '}{3} = y_Z\\)';.